Ο έλεγχος του λόγου και άλλων μορφών ανθρώπινης έκφρασης υπάρχει σε διάφορες μορφές απο τότε που οι άνθρωποι άρχισαν να επικοινωνούν μεταξύ τους. Παρ' όλο που είναι κοινώς αποδεκτό οτι ο κάθε άνθρωπος έχει το αναφαίρετο δικαίωμα να παράγει και να λαμβάνει πληροφορίες, σε καμιά χώρα του κόσμου δεν υπάρχει απόλυτη ελευθερία έκφρασης, είτε στον προφορικό είτε στον γραπτό λόγο. Αντίθετα, κάθε χώρα έχει τους δικούς της νόμους περί λογοκρισίας, οι οποίοι έχουν ως στόχο τον περιορισμό στην ελευθερία του λόγου, έκφρασης και ελεύθερης επικοινωνίας.
Λογοκρισία εμφανίζεται όμως εκτός από τον γραπτό και προφορικό λόγο που προαναφέρθηκε και σε άλλες μορφές έκφρασης όπως για παράδειγμα στην τέχνη. Και στην χώρα μας αλλά και σε πολλές άλλες ανά τον κόσμο υπήρξαν κρούσματα λογοκρισίας σε έργα ζωγραφικής, κινηματογραφικά και θεατρικά έργα, λογοτεχνικά βιβλία κ.ά, τα οποία είτε αφαιρέθηκαν απο τις εκάστοτε εκθέσεις, είτε δεν επιτράπηκε να κυκλοφορήσουν καν.
Πολλοί είναι αυτοί που θα αναρωτηθούν αν για παράδειγμα η σάτιρα -όσο βέβηλη και ανίερη είναι για κάποιους-ή το οποιοδήποτε άρθρο σε κάποια εφημερίδα με κάπως πιο κριτικές θέσεις θα πρέπει να λογοκρίνεται σύμφωνα με τις νομικές διατάξεις. Σε αυτό το σημείο θα μπορούσαμε να προβάλλουμε επιχειρήματα περί συνταγματικά κατοχυρωμένης ελευθερίας του Τύπου, ότι η σάτιρα δεν πρέπει να έχει όρια κ.ο.κ. Η σάτιρα ως μορφή τέχνης σαφώς και θα πρέπει να είναι μέσα στα φυσιολογικά όρια ελέυθερη. Καμία δικαστική απόφαση δεν μπορεί να απαγορεύσει σ' έναν καλλιτέχνη να κάνει σάτιρα, καμία κρατική παρέμβαση δεν μπορεί να τον φυμώσει. Άλλωστε η τέχνη εξ' ορισμού επιτρέπει στους καλλιτέχνες να τεχνάζονται νέα εγχειρήματα και να παρουσιάζουν νέες ιδέες που θα βοηθούν το κοινό να παρατηρεί την πραγματικότητα από μια άλλη οπτική γωνία. Κανείς δεν μπορεί να θέσει όρια στην σάτιρα, καθώς ο κάθε άνθρωπος και η κάθε κοινωνική ομάδα έχει συγκεκριμένους ηθικούς κώδικες . Ένας σατιρικός σχολιασμός που μπορεί να ενοχλήσει κάποιον, κάποιον άλλο μπορεί να τον αφήσει αδιάφορο. Ο λόγος κάποιου όσο και αν αντιβαίνει στις δικές μας απόψεις δεν μπορεί να αφαιρεθεί και σαφώς η όποια καταδυνάστευση του θα ήταν αυθαιρεσία.
Μέσα σε μια δημοκρατική κοινωνία ο διάλογος είναι το βασικότερο όργανο για την επίλυση των όποιων προβλημάτων, οπότε το να υπαγορεύεις σε κάποιον τί να κάνει και πώς πρέπει να φερθεί κάθε άλλο παρά δημοκρατικό μπορεί να θεωρηθεί.
Όσον αφορά τον γραπτό λόγο και τον Τύπο, πολλοί είναι οι συγγραφείς και οι σχολιαστές έντυπων μέσων που κατά καιρούς έχουν λογοκριθεί, είτε για το περιεχόμενο των έργων τους, είτε για απόψεις και θέσεις που πρεσβεύουν. Ένα άρθρο ή μια δήλωση για παράδειγμα για κάποιο πολιτικό και όχι μόνο πρόσωπο, όπου περιέχει μια σειρά από περιστατικά και γεγονότα που σύμφωνα με μερικούς θα έπρεπε να θεωρούνται ως προσωπικά και απόρρητα υπάρχει ενδεχόμενο να λογοκριθεί. Τί γίνεται όμως όταν ο λόγος του σχολιαστή υπερβεί τα εσκαμμένα κατ' άλλους με αποτέλεσμα να θίγεται η υπόληψη κα να μην διασφαλίζονται τα προσωπικά δεδομένα του κρινόμενου? Τότε είναι πιθανό αν όχι σίγουρο η κριτική να επηρεάσει αρνητικά την δημόσια εικόνα του ατόμου, την κοινωνική του θέση και την δυνατότητα επίτευξης των στόχων του.
Και ενώ για τα δημόσια πρόσωπα ο αντίλογος για τις λανθασμένες απόψεις και τα πιθανά ψέυδη είναι εύκολη υπόθεση καθώς τους παρέχεται το βήμα μέσω των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας, για τους απλούς πολίτες η κατάσταση είναι διαφορετική. Τα ψεύδη για την υπόληψη τους, τους βλάπτουν σημαντικά και η δυνατότητα ανασκευής που έχουν είναι περιορισμένη.
Το ζήτημα είναι πως η ελευθερία του λόγου και της έκφρασης χωρίς καμία παρεμπόδιση θα πρέπει να αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα της κοινωνίας η οποία με τη σειρά της θα δίνει την ευκαιρία σε όλους ανεξαιρέτως τους πολίτες να δρούν με ελέυθερη βούληση και σκέψη. Ειδάλλως κάθε φορά που ακούγεται ή γράφεται κάποιος σατιρικός-κριτικός λόγος ο τρόμος για τυχόν καταστροφή των αξιών και των θεσμών του κράτους θα είναι δεδομένος. Αλίμονο μας..